Neoclassicistische architectuur
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Neoclassicistische architectuur is een bouwstijl uit de late 18e en 19e eeuw die teruggrijpt op de klassieke architectuur van de oude Grieken en Romeinen, gekenmerkt door principes als symmetrie, proportie, helderheid en eenvoud, en het gebruik van klassieke elementen zoals zuilen, frontons en pilasters.
Omschrijving
De neoclassicistische bouwstijl ontstond halverwege de 18e eeuw in Italië en Frankrijk als reactie op de uitbundige barok- en rococostijlen en als voortzetting van classiciserende tendensen. De stijl streefde naar een zuivere en authentieke klassieke vorm, aangepast aan moderne doeleinden. Dit werd mede beïnvloed door archeologische opgravingen, zoals in Pompeï en Herculaneum, en nauwkeurige verslagen van overgebleven klassieke gebouwen. Kenmerkende elementen zijn onder meer het gebruik van zuilen (Dorisch, Ionisch, Korinthisch), pilasters (platte zuilen tegen een muur), timpanen, frontons (driehoekige gevelbekroningen) en cassettegewelven. Neoclassicistische architectuur benadrukt symmetrie, strakke lijnen, eenvoudige vormen en een evenwichtige gevel, vaak met een sterk benadrukte ingang in het midden. Materialen zoals natuursteen, marmer en baksteen werden veel toegepast, soms in combinatie met stucwerk. De stijl werd gebruikt voor zowel openbare gebouwen, zoals regeringsgebouwen, rechtbanken, musea en theaters, als voor particuliere woningen. Voorbeelden van neoclassicistische architectuur zijn onder andere het Pantheon in Parijs, de Brandenburger Tor in Berlijn, en in Nederland de Mozes en Aäronkerk in Amsterdam.
Vergelijkbare termen
Klassieke architectuur
Gebruikte bronnen: